BAŞARIDA AİLENİN ROLÜ
Bireyin yetenek ve gelişmeye bağlı olarak gösterdiği ansal ve eylemsel etkilerin olumlu ürünü , bir işi istenilen biçimde bitirmek olarak tanımlanır 'BAŞARI'.Okul başarısı ise ; çocuğun okul içindeki bütün hayatını ilgilendiren etkileyen bir toplamdır .Çocuğun bireysel ve toplumsal ilişkilerini ,kendisini açıklayabilme becerisini , sanat ve spora dair becerilerini ,problem çözme ve yeni fikirler üretebilmeye dair merakını ,duyuşsal ve bilişsel bütün becerilerini içine alan bir bütündür. Akademik başarı ise çocukların doğru öğretim yöntemleriyle bireysel potansiyelini en etkili şekilde kullanıp başarıya ulaşmasıdır.
Başarıyı bir pastaya benzetirsek eğer çocuğun başarısında da pastanın yapımına katkı sunan malzemeler gibi birçok faktör etkilidir. Bunlardan birkaçına bakacak olursak : Aile ,öğretmenler ,akran çevresi ,öğrenme ortamı çocuğun bireysel performansı ve motivasyon başta olmak üzere birden çok faktörü sıralayabiliriz. Fakat bu pastadaki en büyük dilim ailenindir.
Dünya üzerindeki çoğu ebeveyn çocuğunun başarılı olmasını ister .Güzel bir gelecek ,kaliteli bir hayat için başarılı olmaları önemlidir. Peki hepimizin ortak temennisi olan bu başarıda aileye ne gibi görev ve sorumluluklar düşüyor gelin hep birlikte bunlara göz atalım
Çocuğun okul başarısı , doğru aile davranışları , okulla sürekli iletişim halinde olma ,sadece maddi ihtiyaçlarını karşılamak değil aynı zamanda manevi ihtiyaçlarıyla da ilgilenmeyi gerektiren bir süreçtir .Çocuğun yeteneklerini bilen , nelere ilgi duyduğunu gözlemleyen ,gelecekle ilgili hedef belirlemesine yardım eden ailelerin çocuklarına bakıldığında diğer çocuklara göre daha başarılı olduğu gözlemlenmiştir.
SEVGİYİ AİLEDEN KOŞULSUZ ALAN ÇOCUK DAHA BAŞARILI OLUR !
Çocuğun okul başarısını olumsuz etkileyen etmenlerden bir tanesi de çocuğa gösterilen sevginin okul başarısına bağlanmasıdır. 'Ödevlerini yaparsan seninle ilgilenirim ',Eğer sınavlardan daha yüksek not almazsan bundan sonra seni sevmem ' gibi cümleler hem sevgiyi koşullu bir şekilde hissettirdiği için hem de çocuğun ebeveynlerin sevgisini kaybetmek istemediği için çocukta kaygı yaratacaktır. Bir süre sonra çocuk sadece başarılı olursa sevilebileceğini düşünecek ,sınıfının ya da okulunun en iyisi olmazsa ailesi tarafından sevilmeyeceğine inanacak ve sevgiyi kaybetmemek için çeşitli yollar deneyecektir .Yalan ,okul korkusu , sınav kaygısı gibi.. Aile çocuğun okul başarısını artırmak istiyorsa başarısızlıkla sevgiyi kodlamamalı ,çocuğa gösterilen sevginin daim olduğunu hissettirmelidir. Başarısızlığın da başarı gibi normal bir durum olup mühim olanın çaba harcadığında kazanacakları olduğu durumunun çocuğa sağlıklı bir şekilde aktarılmasıdır.
ÇOCUĞUN BAŞARISI VEYA BAŞARISIZLIĞI BAŞKALARIYLA KIYASLANMAMALIDIR !
Ahmet amcanın oğlu fen lisesini kazanmış!
Kıyaslamalar...
Hiçbir birey ,olumlu ya da olumsuz performansının bir başkasıyla karşılaştırılmasını istemez. Bir çocuğun yaşıtları ve kardeşleriyle kıyaslanması ,ebeveynlerin çocuk tarafından başka ebeveynlerle karşılaştırılması gibi kırıcı ve üzüntü verici bir olaydır.
Anne babalar bunu bazı zamanlar çocuğu daha da azimlendirmek için yapmaktadır fakat bu durum hiçbir zaman çocuk için motive edici bir durum olmamıştır. Ebeveynler bir kıyas yapacaklarsa çocuğun daha önceki başarı ya da başarısızlıkları gözetilerek 'Bir önceki yazılıya göre yükseltmişsin ,emek vermen ve başarı elde etmen çok güzel ve senin adına mutlu oldum ' demek çocuğun hem çalışınca başarılı olduğunu göstermek hem de başkasıyla kıyas yapmayıp kendi gelişimi üzerinden değerlendirildiği için iyi hissetmesine yardımcı olacak ve çocuğu motive edecektir.
Aynı zamanda her bireyin potansiyelinin ,öğrenme hızının , ilgi ve yeteneklerinin farklı olduğu bilinerek performansının üstünde beklentiler çocuklara yüklenmemelidir.
Çocuğun gerçekçi hedefler belirlemesine yardımcı olunmalı 'Neden ders çalışmalıyım ' sorusuna sağlıklı ve anlamlı bir cevap vermesi konusunda aile çocuğa rehber olmalıdır.
· Yüksek beklentiler...
Sen kesin tıp okumalısın!
AİLE ÇOCUĞA DOĞRU ROL MODEL OLMALI Ve HUZURLU BİR AİLE ORTAMI OLUŞTURULMALIDIR.
Aile içinde huzurlu bir ortamın olması çocuğun akademik başarısı üzerinde çok büyük etkiye sahiptir. Aile içindeki huzursuz ortamın okula devam eden öğrencilerin moral ve motivasyonlarını ,derse odaklanmalarını ve derslerde kendilerini aktif bir şekilde ifade etmelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Okulda öğrenilen bilgilerin pekiştirildiği aile ortamında da buna uygun davranış ve eylemlerin fazla olduğu durumlar bu çocukların akademik başarısını olumlu yönde etkilemektedir. Aile işi şiddet ve çatışma ortamının sık yaşandığı ailelerde şiddet ve huzursuzluk çocukların akademik başarısı önünde ciddi bir risk faktörüdür. Başarılı ve duygusal açıdan sağlıklı bireyler yetiştirmek istiyorsak ,aileler problemlerini çocuklara yansıtmadan çözmelidir.
AİLELERE ÖNERİLER
1.Çocuğun okul başarısında ilk adım kendisini dinleyen ve anladığını hissettiren anne babalardır .Onlara anladığınızı hissettirin .
2.Huzursuz bir ev kaygılı ve korkmuş bir çocuk demektir. Evde huzurlu bir ortamın olmasına özen gösterin .
3.Olumsuzluklarından ziyade olumlu yönlerini pekiştirin ,olumsuzların doğrusunu göstererek rol model olun .Çünkü bazen çocuk neyin yanlış neyin doğru olduğunu tam olarak anlamlandıramayabilir.
4.Hedef belirleme akademik başarıyı en çok etkileyen faktörler arasındadır. Küçük yaşlardan itibaren farkındalıklı ve sağlıklı bir hedef belirlemesine destek olmak 'Nasıl çalışmalıyım 'dan çok 'neden ders çalışmalıyım ' sorusunun cevabını bulmasına, ulaşılabilir ve ilgi ,yetenek ve potansiyelini göz önünde bulundurarak hedef belirlemesine yardımcı olun .
5.Çocuğun ilk öğretmeni ebeveynleridir .Geri kalan eğitim ve öğretimini ise okulda devam ettirir. Bu yüzden veli ve okul iş birliği sağlıklı bir iletişimle yapılırsa çocuğun okul başarısı artacaktır.
6.Çocuklar öğüt verilmekten ziyade , ailelerinden kendilerine yol gösterici davranışlar görmek isterler. Zaman yönetimi ,işe önem verme ,disiplinli hareket etme gibi çocuğun okul başarısını artıracak konularda çocuğa örnek olun .
7.Çocuklarımızın başarısız olduğu durumlarda eleştirilerinizi kişiliklerine yönelik değil duruma ya da davranışa yönelik yapın ve geliştimeye yönelik öneriler sunmaya özen gösterin.
8.Senden adam olmaz ','Zaten çalışsan da yapamazsın ','Hep düşük not alıyorsun 'gibi motivasyon kırıcı cümleler yerine 'Eğer yeterince çalışırsan yapabileceğine inanıyorum .'Senin için yapabileceğimbir şey var mı ' gibi teşvik edici cümleler kurmaya özen gösterin .
9. Ders çalışıp çalışmadığını ,ödev yapıp yapmadığını kontrol edin fakat sürekli' ders çalış ' uyarısı yerine neden ders çalışmak istemediğini ve ders çalışması için nasıl daha verimli bir ortam oluşturabileceğinize odaklanın.
10.Okul ile ilgili bir sorun yaşadığında sınıf öğretmeni ve okul psikolojik danışmanına danışın .
11.Okulla ilgili bir sorun yaşadığını ilgilenin ,anlamaya çalışın ve empati kurun .
12.Konuları anlamasanız bile belirli aralıklarla kontrol edin ve çocuğunuzun çalışıp çalışmadığını kontrol edin .
13.Çocuğun bakış açısını genişletip ,ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ulaşılabilir hedefler koymasına yardımcı olun .
14.Her şeyden önemlisi başarılı olacak diye beklentilerin altında ezilen ,mutsuz kaygılı çocuklar olmasın diye var olan potansiyelleriyle kendilerini ifade edebilen ,mutlu ,kendi kendilerine yetebilen bireyler olmalarına yardımcı olun. Desteklendiğini ve kabul edildiğini bilen çocuk başarılı olmak için daha sağlıklı bir şekilde gayret gösterecektir.
Okul Psikolojik Danışmanı
Hazal DEMİRCAN .
İleri okumalar için : https://okul.com.tr/ilkokul/makaleleri/okul-basarisi-ne-ile-olculur-96
https://abapsikoloji.com/okul-basarisinda-ailenin-rolu/
https://www.rehberlikservisi.net/ogrencinin-okul-basarisinda-ailenin-yapmasi-gerekenler/
Kitap tavsiyesi:
Kaynak: https://okul.com.tr/ilkokul/makaleleri/okulbasarisineileolculur96 https://abapsikoloji.com/okulbasarisindaaileninrolu/ https://www.rehberlikservisi.net/ogrencininokulbasarisindaaileninyapmasigerekenler/
